Stres to stan towarzyszący ludziom na co dzień. Jest normalną reakcją na otaczające nas bodźce i może mieć różne odmiany. Może być łagodny i mobilizujący do działania, tak zwany stres pozytywny, albo może paraliżować, zniechęcać i zamykać człowieka na wszelkie działania (stres negatywny). Gdy stresu jest zbyt wiele – czasem pozostaje tylko praca ze specjalistą. Jednak czy można wspomóc zestresowany organizm dietą?

Stres wrogiem zdrowej sylwetki

Zacznijmy od tego, że dieta mająca na celu redukcję stresu powinna mieć odpowiednią wartość energetyczną. Oczywiście zapotrzebowanie na energię to kwestia indywidualna,  każdy człowiek ma nieco inne wymagania co do podaży energii. Jednak co jest dla nas wspólne to fakt, że hormon stresu (kortyzol) zwiększa nasz apetyt i w dłuższej perspektywie stresujące życie może nas doprowadzić do nadwagi albo nawet otyłości. Aby temu zapobiegać, należy poważnie podejść do kwestii zapotrzebowania na energię i w zależności od celu, dostosować wartość kaloryczną codziennej diety. Można to zrobić na kilka sposobów – samodzielnie obliczyć swoje zapotrzebowanie za pomocą kalkulatorów internetowych (warto przy tym korzystać ze wzoru Harrisa-Benedicta albo Mifflina), albo umówić się z dietetykiem, by otrzymać od niego dokładne zalecenia związane z optymalną kalorycznością diety. Warto jednak zapamiętać, że kortyzol zwiększa poziom hormonu – greliny, która odpowiedzialna jest za odczuwanie głodu. I w sytuacjach stresowych, tym bardziej utrzymujących się długo – można przez to doprowadzić do nadmiernej podaży energii nawet kiedy organizm faktycznie jej nie potrzebuje.

Najistotniejsze składniki diety antystresowej

Jeśli już wiemy, ile kalorii dziennie powinniśmy spożywać, czas zadbać o menu. A więc dokładnie o to, co ląduje na naszym talerzu, jakie składniki mineralne i witaminy oraz związki bioaktywne są dostarczane organizmowi. Do ajważniejszych w kontekście diety antystresowej należą:

  • Antyoksydanty
W tym: beta-karoten, witaminy C, E, polifenole. Ich źródłami są przede wszystkim wszelakie owoce i warzywa. Antyoksydanty hamują działanie wolnych rodników, a więc zmniejszają poziom stresu oksydacyjnego w organizmie. Jest to najbardziej dotkliwy dla komórek organizmu rodzaj stresu, ponieważ możemy go nawet nie odczuwać (w rozumieniu stresu jako negatywnego samopoczucia psychicznego), a w tym czasie może on siać spustoszenie w organizmie, prowadząc do stanów zapalnych i zaburzając funkcjonowanie narządów poprzez wpływ na nie na poziomie komórkowych.

  • Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3
Są zawarte przede wszystkim w olejach roślinnych, w awokado, orzechach, pestkach i nasionach oraz tłustych rybach morskich (jak łosoś, śledź, makrela, węgorz, sardynki, szprot, sardele). Są to tłuszcze budujące komórki układu nerwowego, a także tworzące tak zwaną osłonkę mielinową – swoisty „izolator” dla komórek nerwowych. Wspomagając pracę neuronów, zapewniając im budulec, wpływamy na swoje prawidłowe samopoczucie. Wiele badań wykazało, że istnieje ścisły związek między rozwojem chorób neurodegeneracyjnych oraz depresji z podażą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Niski poziom omega-3 w organizmie stwarza większe ryzyko zachorowania na te zaburzenia.

  • Witaminy z grupy B
To one warunkują prawidłowe działanie neuronów i przesyłanie informacji między nimi. Są niezbędne do prawidłowego rozwoju układu nerwowego, a ich niedostateczna podaż w wieku rozwojowym znacznie zwiększa ryzyko wad układu nerwowego – co za tym idzie, nieprawidłowego funkcjonowania psychicznego. Niedobory na przykład witaminy B12 wiążą się z rozwojem depresji. Depresja zaś może wynikać między innymi z wpływu przewlekłego stresu na organizm człowieka – zatem produkty, które zapobiegają jej rozwojowi, są też pomocne w kontekście antystresowym.

Zioła na stres

Rozwinięciem diety antystresowej mogą być zioła, które zawierają pewne związki wpływające na pracę układu nerwowego, a tym samym na samopoczucie człowieka. Do najpopularniejszych ziół działających uspokajająco i przeciw stresowo należą: lawenda, melisa, kozłek lekarski, chmiel i rumianek. Warto przyjmować je w postaci naparów, nawet do 3-4 razy dziennie. Aby przygotować napar, wystarczy zalać gorącą wodą łyżeczkę suszu ziołowego, zaparzać pod przykryciem 5-15 minut, i gotowe.

Warto pamiętać, że sama dieta antystresowa nie jest rozwiązaniem. Cały nasz sposób życia jest związany z samopoczuciem i pracą układu nerwowego. Aby zminimalizować ryzyko przewlekłego stresu, warto poza dbaniem o dietę zwrócić też uwagę na codzienną dawkę aktywności fizycznej, kontakty z bliskimi ludźmi, stosowanie jakiejś formy medytacji, a w razie potrzeby – skorzystać z pomocy terapeuty.