Chcąc cieszyć się nienagannym zdrowiem, dobrą kondycją oraz atrakcyjną sylwetką, powinniśmy czym prędzej zadbać o to, by aktywność fizyczna stała się nieodłączną częścią naszej codzienności. Do treningów należy jednak podejść z rozsądkiem i dobrać intensywność oraz częstotliwość ćwiczeń do naszych aktualnych możliwości. Warto pamiętać, że zbyt intensywny wysiłek może prowadzić to tak zwanego przetrenowania organizmu. Zastanówmy się zatem, czym objawia się wspomniane zjawisko i jakie są jego skutki.

Przetrenowanie organizmu – co kryje się pod tym pojęciem?

Nie ulega wątpliwości, że sport to zdrowie. Jednak podobnie jak w przypadku innych wykonywanych przez nas czynności, również w przypadku treningów powinniśmy zachować umiar i dopasować formę aktywności do dotychczasowego trybu życia, a tym samym naszej obecnej formy. Dlaczego to takie ważne? Zignorowanie przedstawionej zasady może doprowadzić do przetrenowania, czyli stanu, w którym zaburzony zostaje proces regeneracji organizmu. W praktyce oznacza to permanentne uczucie zmęczenia oraz niezdolność osoby ćwiczącej do wykonywania podstawowych ćwiczeń, nie wspominając już kontynuacji regularnych, intensywnych treningów.

Przetrenowanie bywa niekiedy mylone z niegroźnym i typowym uczuciem przemęczenia. Aby nie mylić obu pojęć, należy mieć na uwadze fakt, że przetrenowanie może mieć miejsce w przypadku kumulacji zmęczenia, czyli dopiero po dłuższym okresie częstego i intensywnego wysiłku.  

Podstawowe przyczyny przetrenowania organizmu

Dlaczego część z nas pada ofiarą przetrenowania? Najbardziej powszechną przyczyną są zaniedbania poczynione w sferze regeneracji, na którą składa się nie tylko potreningowy wypoczynek. Wśród jej istotnych aspektów odnajdziemy również naszą dietę, która powinna uwzględniać wzmożone zapotrzebowanie energetyczne. Bezpośredni wpływ na jakość regeneracji organizmu ma też towarzyszący nam na co dzień stres. Pamiętajmy, że długotrwałe napięcie nerwowe prowadzi do zaburzenia gospodarki hormonalnej, a tym samym uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie procesu przemiany materii. Pojawienie się objawów przetrenowania wynika niekiedy także z obniżonego komfortu snu lub jego zbyt małej dawki.

Zdaniem specjalistów, przetrenowanie może mięć również związek z pojawieniem się stanów zapalnych. W takiej sytuacji niezbędna okaże się konsultacja z lekarzem, który wskaże nam właściwą drogę umożliwiającą rozwiązanie uporczywego problemu.

Objawy przetrenowania

Do najczęstszych objawów przetrenowania należy między innymi nieustające zmęczenie oraz nagły spadek formy, czyli obniżenie zdolności wysiłkowych organizmu. Ponadto towarzyszyć nam może uczucie niepokoju, ciągła ospałość, utrata motywacji do dalszych ćwiczeń i trudności z koncentracją. Osoby borykające się z opisywanym problemem mogą także zauważyć u siebie zwiększoną podatność na różnego rodzaju infekcje, utratę apetytu, a nawet pojawiające się, niczym nieuzasadnione stany depresyjne.

Dwa rodzaje przetrenowania

Zagłębiając się w temat przetrenowania organizmu, należy zauważyć, że istnieją dwie podstawowe formy opisywanej dolegliwości. Pierwszą z nich jest przetrenowanie mięśni wynikające z przeciążenia konkretnej partii ciała (np. mięśni nóg lub klatki piersiowej). Warto zdać sobie sprawę z tego, że podczas wysiłku nasze mięśnie ulegają uszkodzeniu, co w dalszym etapie umożliwia im wzrost oraz większą wydajność. Pamiętajmy jednak, że przyrost masy mięśniowej następuje nie w momencie samej aktywności, lecz dopiero po jej zakończeniu (podczas regeneracji). Rezygnując z potreningowego wypoczynku, musimy liczyć się nie tylko z brakiem zamierzonych efektów, ale również z możliwością wystąpienia przetrenowania naszych mięśni.

Drugim, a jednocześnie zdecydowanie poważniejszym rodzajem przetrenowania jest to dotyczące układu nerwowego.  W odróżnieniu od przetrenowania mięśni nie dotyczy ono konkretnej partii ciała. Przetrenowanie układu nerwowego jest problemem ogólnoustrojowym, przez co wynikające z niego dolegliwości mają ogromny wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie oraz kondycję. Co więcej, może ono prowadzić do zachwiania gospodarki hormonalnej.

W jaki sposób zapobiegać przetrenowaniu?

Aby móc cieszyć się wymarzonymi rezultatami ćwiczeń musimy przestrzegać kilku istotnych reguł, które pozwolą nam zadbać o właściwą potreningową regenerację. Zgodnie z pierwszą z zasad niezbędne jest odnalezienie właściwego balansu pomiędzy wysiłkiem a czasem przeznaczonym na wypoczynek. Bądźmy szczególnie uważni na samym początku naszej przygody z aktywnością fizyczną, pamiętajmy, że „więcej” nie zawsze oznacza „lepiej”.

Wybierz wartościową dietę

Bardzo ważnym aspektem skutecznej regeneracji organizmu jest także wspomniana już dieta. Upewnijmy się, że w naszym codziennym menu nie brakuje cennych witamin i minerałów. Odżywiajmy się różnorodnie, sięgajmy po sezonowe warzywa oraz owoce, wybierajmy wysokiej jakości mięso oraz ryby.  Nie zapominajmy również o wypijaniu każdego dnia około dwóch litrów niegazowanej wody mineralnej.

Zadbaj o relaks

Skuteczne zapobieganie przetrenowaniu opiera się też na konieczności ograniczenia towarzyszącego nam napięcia nerwowego. W realizacji tego trudnego przedsięwzięcia pomogą nam między innymi gorące kąpiele aromatyczne, muzyka relaksacyjna, a nawet medytacja. Zadbajmy także o właściwy komfort oraz czas, który poświęcamy na sen.

Podsumowując temat przetrenowania organizmu, warto podkreślić, że aktywność fizyczna powinna stanowić fundament naszej codzienności. Jednak podobnie jak w przypadku pozostałych aspektów naszego życia, również w przypadku sportu należy zachować umiar i zdrowy rozsądek. Pamiętajmy, że nasze ćwiczenia przyniosą zadowalające rezultaty, jedynie wtedy, gdy jednocześnie zapewnimy sobie odpowiednią dawkę wypoczynku.

Agnieszka Kokoszka – specjalista PrimaLife